Hayatta hepimiz, bir anlık öfke ya da korkunun kontrolü ele geçirdiği, sonrasında pişmanlıkla hatırladığımız anlar yaşamışızdır. Daniel Goleman’ın “amigdala korsanı” olarak tanımladığı bu durum yalnızca biyolojik bir süreç değil; aynı zamanda, modern yaşamın hızlı, stres dolu ve duygusal açıdan tetikleyici ortamlarında kendimizi anlamamız için bir rehberdir. Böylesi tetikleyici anlarda, neokorteksin sesi duyulmaz olur; kontrol, tamamen amigdaladadır.
Amigdala, evrimsel olarak bizi tehlikelerden korumak için hızla harekete geçen bir mekanizmadır. Oysa modern dünyada, aynı mekanizma bir e-posta yanıtı, sosyal bir reddedilme ya da beklenmedik bir eleştiri gibi tehditlerle tetiklenebiliyor. Bizler öfkemizi, korkularımızı ya da ani tepkilerimizi sorgulamadığımızda, amigdalanın zincirlerinden kurtulamıyoruz.
Kontrolü Geri Almak
Bu kavram aslında bir farkındalık çağrısıdır. Duygularımızın bizi ele geçirmesine izin vermek, yalnızca başkalarıyla olan ilişkilerimizi değil, kendimize olan güvenimizi de zedeler. Tepkilerimizin kontrolünü ele alabilmek, yalnızca duygusal zekamızı geliştirmekle değil, aynı zamanda insan olmanın derin anlamını kavramakla ilgilidir.
Duygusal Olgunluğun Gücü
Bir duygunun sizi yönettiğini hissettiğinizde, bir an durup şunu sormak işe yarayabilir: Bu tepki gerçekten gerekli mi? Öfkem, korkum ya da kaygım bu durumda bana yardımcı olacak mı? Bu soruların cevabı genellikle hayırdır. Ancak o anda bunu fark etmek zordur. İşte tam da bu nedenle, öz farkındalık ve duygusal denge, bireyin kendini gerçekleştirme yolculuğunda kritik becerilerdir.
Duygusal dengeyi sağlamak; daha anlayışlı, daha sabırlı ve daha duyarlı bir yaşam ile duygularımızın bizi kontrol etmek yerine bize rehberlik ettiği bir yaşamdır.
Amigdala korsanı, bize insan olmanın zorluğunu ve aynı zamanda güzelliğini hatırlatır. Duygularımız bizi tanımlayan şeydir, ancak onları kontrol etmeyi öğrendiğimizde gerçekten özgürleşiriz. Daniel Goleman’ın dediği gibi, duygusal zeka, başarılarımızı ve mutluluğumuzu belirleyen en önemli unsurlardan biridir.
Kontrolü yeniden elimize almak, düşünmek ve sakinleşmekle başlar. Belki de bu yüzden, en büyük zaferlerimiz, içimizdeki o ani ve güçlü duygusal fırtınaları dindirebildiğimiz anlarda gerçekleşir.
