Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye Futbol Federasyonu’na (TFF) internet üzerinden yapılan hukuka aykırı futbol yayınlarını engelleme yetkisi veren yasal düzenlemeyi iptal etti. Mahkemenin kararı, ifade özgürlüğü ve yargı denetimi ilkeleri açısından önemli bir emsal oluşturdu.
CHP’li Milletvekilleri AYM’ye Başvurdu
Karar, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) milletvekillerinin yaptığı başvuru üzerine alındı. CHP’li vekiller, 7346 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 29. maddesiyle, 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’a eklenen “Yayın haklarının korunması” başlıklı ek 1. maddenin iptali talebiyle AYM’ye başvurmuştu.
Başvuruda, TFF’ye internet ortamında hukuka aykırı olarak yayınlanan futbol müsabakalarına erişimi engelleme yetkisi verilmesinin Anayasa’ya aykırı olduğu savunuldu. Milletvekilleri, söz konusu yetkinin yargı denetimi olmaksızın kullanılmasının ifade özgürlüğü, basın özgürlüğü ve adil yargılanma hakkı gibi temel haklara aykırılık teşkil ettiğini ileri sürdü.
AYM Kararını Açıkladı: “Yargı Denetimi Olmadan Olmaz”
Yüksek Mahkeme, yaptığı değerlendirme sonucunda düzenlemenin Anayasa’ya aykırı olduğuna hükmetti. Kararın Resmi Gazete’de yayımlanmasıyla birlikte, TFF’ye tanınan erişim engelleme yetkisi iptal edildi. Ancak uygulamada ani bir boşluk oluşmaması için iptal kararının 9 ay sonra yürürlüğe girmesine karar verildi.
Kararın Gerekçesi: İfade Özgürlüğü Vurgusu
AYM’nin gerekçeli kararında, internetin düşünce ve kanaatlerin açıklanmasında merkezi bir araç haline geldiği vurgulandı. Kararda şu ifadeler yer aldı:
“İnternet, düşünce ve kanaatlerin açıklanmasında kullanılan etkili bir alanı oluşturmaktadır. Bu nedenle internet üzerinden ifade edilen görüşler, Anayasa’nın 26. maddesi kapsamında düşünce ve kanaatlerin açıklanması özgürlüğü içinde değerlendirilmelidir.”
Mahkeme, erişim engelleme yetkisinin ifade özgürlüğüne doğrudan müdahale anlamına geldiğini, dolayısıyla bu tür sınırlamaların yalnızca kanunla ve yargı denetimi altında yapılabileceğini vurguladı.
Yargı Onayı Olmadan Erişim Engeli Olmaz
Anayasa Mahkemesi kararında, TFF’ye verilen yetkinin yargısal onay mekanizmasından yoksun olduğuna dikkat çekti. Düzenlemede erişim engeli kararlarının TFF Yönetim Kurulu veya idari birim tarafından verileceği, ancak bu kararların hâkim veya mahkeme onayına sunulmasına dair bir hüküm bulunmadığı belirtildi.
Kararda şu değerlendirmeye yer verildi:
“Erişimin engellenmesi gibi ağır bir sınırlama aracının yargısal makamların onayına tabi olmaksızın kullanılması, keyfi uygulamalara açık hale gelir. Bu durum, hukuk devleti ilkesine ve temel hakların güvencesine zarar verir.”
AYM’ye göre, kamu otoritelerine böylesi güçlü bir yetki tanınacaksa, bu yetkinin adil denetim mekanizmalarıyla sınırlandırılması gerekir.
9 Aylık Geçiş Süreci
Mahkeme, iptal kararının hemen yürürlüğe girmesi halinde doğabilecek hukuki boşlukların önüne geçmek amacıyla kararın 9 ay sonra yürürlüğe girmesine hükmetti. Bu süreçte Meclis’in yeni bir yasal düzenleme yapması bekleniyor.
Hükümetin, TFF’nin yayın haklarını koruma amacını sürdürecek ancak yargı denetimini içeren yeni bir mekanizma oluşturması gerektiği değerlendiriliyor.
TFF’den İlk Tepki
TFF kaynakları, kararı saygıyla karşıladıklarını ancak futbolun korsan yayınlarla ciddi zarar gördüğünü belirtti. Federasyon yetkilileri, “Korsan yayıncılık, kulüplerin ve Türk futbolunun ekonomik sürdürülebilirliğini tehdit ediyor. Yargı onaylı ama etkili bir modelin kurulması gerekiyor” açıklamasında bulundu.
Uzmanlardan Değerlendirmeler
Hukukçulara göre karar, ifade özgürlüğü ve internet özgürlüğü açısından önemli bir dönüm noktası. İstanbul Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zülfikar Kaya, kararın demokratik hukuk devletine uygun olduğunu belirterek, “AYM, ifade özgürlüğünü keyfi idari kararlarla sınırlandırılamayacağını net biçimde ortaya koydu. Bu karar, RTÜK ve benzeri kurumların yetkileri için de emsal teşkil edebilir.” dedi.
Bilişim hukuku uzmanı Av. Deniz Çetinkaya ise şu değerlendirmede bulundu:
“TFF’nin korsan yayınlarla mücadele etmesi elbette gerekli. Ancak yargı onayı olmaksızın erişim engeli vermek, masum sitelerin de yanlışlıkla engellenmesi riskini doğuruyordu. Bu karar, ölçülülük ilkesinin yeniden hatırlatılması açısından önemli.”
Sonuç: Hukuk Devleti İlkesi Güçlendi
Anayasa Mahkemesi’nin bu kararı, Türkiye’de idari kurumların yargısal denetim olmaksızın internet erişimini sınırlayamayacağına dair güçlü bir mesaj olarak yorumlandı.
Böylece, TFF’nin korsan yayınlarla mücadeledeki rolü yeniden şekillenecek; futbolun yayın hakları korunurken temel hak ve özgürlüklerin de güvence altına alınması hedeflenecek.
